فهرست مطالب

مقدمه     4
فصل اول : شناخت مسائل و نکات مربوط به ساختمان‌های دانشگاهی     6
ویژگی‌های عمومی پردیس دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی     7
آرایش وسازماندهی فضائی جزء بناها     9
اصول و ضوابط طراحی و فضاهای دانشکده‌ای     10
فصل دوم : استانداردها (ابعاد و فضاهای مورد نیاز)    21
پلکان 22
راهروها و مسیرهای شیب دار 23
دربها 24
کیفیت هوا 25
راندمان دید 26
روشنایی مصنوعی 26
رنگ 28
طرح و بافت 34
نویز (اغتشاش صوتی) وآکوستیک 34
حساسیت نسبت به ارتعاشات 35
مسیرهای پیاده رو 39
دسترسی و مسیر گردش یا سیرکولاسیون 39
تئاترها و سالن‌های سخنرانی40
شکل اساسی 41
سالن‌های سخنرانی : صندلی‌ها 43
سالن‌های سخنرانی : مقررات آتش نشانی 47
آکوستیک 47
فصل سوم : شرح برنامه دانشکده معماری 48
آشنایی با رشته‌های آموزشی دانشکده 49
دوره کارشناسی معماری 49
دوره کارشناسی ارشد معماری 52
فصل چهارم : بررسی نمونه‌های مشابه 53
یوگینا آفتاندلیانس 54
دانشکده هنرهای زیبا55
دانشکده معماری اپورتو، (OPORTO) 62
دپارتمان زمین شناسی، دانشکده آویرو، پرتغال 64
کلاس بلوک 3، دانشگاه آلیکان 67
دانشکده حقوق، دانشگاه جیرونا 68
کالج آموزشی معلمان، (setubal69
فصل پنجم : شناخت بستر طرح 72
محدوده سایت73
فصل ششم : اقلیم 74
روشهای دستیابی به اهداف عمده طراحی اقلیمی 75
نیازهای حرارتی و فضاهای داخلی ساختمان 91
فصل هفتم : معرفی پروژه 99
برنامه فیزیکی 100
طراحی (معماری، سازه، تأسیسات)     102
معماری 104
سازه 107
تأسیسات 109
اسناد و مدارک 110
منابع و مآخذ 111

مقدمه
تعلیمات آکادمیک نقش بسیار مهمی را در رشد صنعتی اقتصادی وفرهنگی جامعه ایفا می‌کند. تمامی کشورهای در حال توسعه ذخیره عظیمی از نیروهای انسانی دارند که به منظور موثر واقع شدن در امر توسعه، این گروه از جمعیت باید مهارتهای لازم را فرا می‌گیرند در غیر اینصورت این نیروی بالقوه نه تنها نقش مؤثر خود را در توسعه و پیشرفت ایفا نمی‌نماید بلکه خود بر مسائل و مشکلات می‌افزاید. ارائه الگوی مناسب جهت ساماندهی قصایی دانشکده معماری به منظور بالا بردن سطح مهارت و تربیت کارشناسان با تخصصهای لازم برای تبدیل نیرو بالقوه جامعه بالفعل و در نتیجه گامی بزرگ در جهت رشد صنعتی اقتصادی و فرهنگی جامعه است که جزوه حاضر مطالعاتی است در جهت رسیدن به این امر.
 
پیشگفتار :
به نام یگانه معمار هستی که با دمیدن روح آفریننده خویش در کالبد انسان، او را جانشین خود بر روی زمین قرار داد. همانگونه که خداوند با دمیدن روح خود در جسم بی جان آدمی را می‌آفریند. انسان نیز در مقام جانشین وی با دمیدن روح خلاقه خود در کالبد مواد خام و بی جان به آنها زندگی می‌بخشد و بدین سان هنر از انسان زاییده می‌شود. آفرینش چشمه جوشان هنرهاست و آثار بزرگ هنری در پرتو نور آفرینشگری خالقان خودپا به عرصه وجود نهاده‌اند.
 

فصل اول
شناخت مسائل و نکات مربوط به ساختمان‌های دانشگاهی
 
شناخت مسائل و نکات مربوط به ساختمان‌های دانشگاهی
ویژگی‌های عمومی پردیس دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی
مجموعه‌های دانشگاهی اعم از مجتمع‌های بزرگ و دانشکده‌های تک رشته‌ای، پردیس نامیده می‌شوند. سیمای مطلوب دانشگاه‌ها با مشخصه کلی کالبدی آن تعیین می‌گردد و باید با هدف‌ها و مشخصات آموزش و اوضاع کلی محیط هماهنگ باشد. انواع پردیس‌ها در رابطه با مسائل شهری، در گروه‌های زیر دسته بندی می‌شوند:

•    پردیس پراکنده داخل شهر
در چنین پردیسی، ساختمان‌های دانشگاه یا مدرسه آموزش عالی به صورت پراکنده در نقاط مختلف شهر قرار دارند و بین ساختمانهای و فضای آموزشی مختلف را فضاهای عمومی شهر پر می‌کند. این نوع پردیس‌ها باعث می‌شوند که همبستگی محیط آموزشی و شهر بیشتر شده و تحرک فرهنگی بوجود آید، واحدهای آموزشی از استقلال نسبی برخوردار شوند و شهر از موقعیت مؤسسات آموزش عالی شدیداً متأثر گردد. ایجاد چنین پردیس‌هایی وقتی مناسب است که امکانات ارتباطی در شهر به اندازه کافی وجود داشته باشد و  زمین‌های قابل ساخت در قطعات مناسب در داخل شهر در دسترس باشند.
•    پردیس مجتمع چند یاخته‌ای داخل شهر
در چنین پردیسی، کلیه ساختمان‌ها در یک محوطه بسته قرار می‌گیرند و بین ساختمان‌ها و فعالیت‌های مختلف واحدهای آموزشی، فضایی جز آنچه که متعلق به دانشگاه باشد، وجود ندارد. در واقع این نوع پردیس‌ها ارتباطی با شهر ندارند و برای ایجاد این پردیس‌ها، نیاز به قطعه زمین وسیعی در داخل شهر است. مجتمع بودن کلیه واحدهای آموزشی در یک محوطه باعث می‌شود که دانشجویان بیشتر با یکدیگر تماس داشته باشند و توجه آنان بیشتر جلب مسائل خاص دانشگاهی گردد تا به زندگی روزمره شهری و مسائل آن.

منابع و مآخذ
•    فضاهای آموزشی ، قواعد و معیارها / علیرضا شجاعی
•    اصول ومعیارهای طراحی فضاهای آموزش و پرورش / بهرام قاضی زاده
•    مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن / پژوهشگر: مهندس مرتضی کسمایی / پهنه بندی اقلیمی ایران مسکن و محیط‌های مسکونی / سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی / پاییز 72
•    کسمائی مرتضی، ویراسته‌محمد احمدی نژاد / اقلیم و معماری / نشر خاک / پائیز 1382
•    نکاتی در زمینه ضوابط ساختمانی دانشگاهی / گروه بررسی کالبدی مرکز برنامه ریزی آموزشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی .
•    معماری و شهرسازی / دوره سوم / شماره 15 / مهر و آبان1379
•    طراحی ساختمان های دانشگاهی: فضاهای کارآمد و ابعاد استاندارد / مترجم، احمد سالک جورابچی.
•    معمار / شماره 21 / تابستان 1381
•    Time saver standards for building types/ fourth edition / joseph De chiare
•    Alvaro size / phitip jadido. Koin: Taschen, 1999.
•    Aldo Van Eyck works/ compilatia by Vincent ligtelijin- Basel : Birkhavser, 1999.
•    Education and culture/ Arian Mostae di- Barcelona
•    University Architecture / Brian Edwards – London /2000
•    The architect"s Handbook / Quentin Pickand
•    Techniques and Architecture / 439/ 1998.
•    www. Carmalage. Com/ spain – contemporary – architecture . htm.